Noong May 22, 2025, nagulat ang blockchain community sa isang nakakagulat na insidente. Na-hack ang Cetus Protocol, isang decentralized finance (DeFi) platform sa Sui network, at nawalan ito ng $260 million.
Matinding pinsala sa pera ang dulot ng pangyayaring ito at nagpasimula ng mainit na diskusyon tungkol sa decentralization, na isa sa mga pangunahing prinsipyo ng blockchain technology.
Totoo Bang Decentralized ang Sui Network?
Pagkatapos ng hack, mabilis na pinahinto ng Cetus ang kanilang smart contracts para maiwasan ang karagdagang pagkalugi. Sa kanilang pinakabagong announcement, sinabi ng proyekto na nag-alok sila ng whitehat agreement sa hacker para maibalik ang ninakaw na pondo.
Kahit na maganda ang intensyon sa pag-pause ng contracts, maraming eksperto ang nagsasabi na taliwas ito sa diwa ng decentralization, ang pundasyon ng blockchain. Ayon kay Jesus Martinez, founder ng Legion, ito ay malinaw na ebidensya na hindi tunay na decentralized ang Sui.
“Decentralization ay isang kasinungalingan. Blinock nila ang transactions para sa $200 million ‘hack’ na nangyari sa SUI. Wala na ang maskara,” sabi ni Jesus Martinez sa kanyang post.
Agad na napansin ng community ang kanyang pahayag, na nagdulot ng malawakang pagsang-ayon. Kinilala ni Duo Nine, founder ng YCC, na maaaring tama ang desisyon ng Cetus at SUI. Pero, sinabi niya na ang decentralization ay parang marketing term lang para sa karamihan ng mga proyekto, maliban sa Bitcoin at Ethereum.
“Bagamat maganda ito sa kasong ito, ipinapakita nito na kayang i-freeze ng SUI network ang iyong pondo kung kinakailangan. Ang decentralization ay marketing lang sa labas ng BTC/ETH,” sabi ni Duo Nine sa kanyang post.
Hindi bago ang mga pagdududa tungkol sa decentralization ng Sui. Noong May 2024, inakusahan ni Justin Bons, founder at CIO ng CyberCapital, ang Sui ng centralization. Sinabi niya na kontrolado ng mga founder ang 84% ng staked tokens. Ayon sa kanya, kung kontrolado ng maliit na grupo ang karamihan ng tokens, puwede nilang manipulahin ang sistema, na sumisira sa decentralization.
Bagamat sumagot ang Sui Network, iginiit na hindi kontrolado ng mga founder ang treasury o ang tokens na nakalaan sa mga investor, nanatili ang mga pagdududa. Pagkatapos ng Cetus hack, muling lumitaw ang mga alalahanin na may mas matinding lakas.
“Nagkakaisa ang mga validator ng SUI para i-CENSOR ang TXs ng hacker ngayon! Ginagawa ba nitong centralized ang SUI? Ang maikling sagot ay OO; mas mahalaga kung bakit? Ang ‘founders’ ang may-ari ng karamihan ng supply at mayroon lamang 114 validators,” sabi ni Justin Bons sa kanyang post.
Ipinapakita ng mga matitinding reaksyong ito ang pagiging sensitibo ng mga blockchain user sa anumang senyales ng centralized control.
Walang Katapusang Diskusyon: Kontrol vs. Permissionless Systems
Hindi ang Cetus ang unang kaso na nagdulot ng ganitong kontrobersya. Noong 2016, ang DAO hack sa Ethereum ay nagdulot din ng hard fork, na nilikha ang Ethereum Classic. Kailangan din ng Solana ng silent consensus mula sa validators para ayusin ang bug sa unlimited token issuance.
Nadiskubre rin ng Bitcoin network ang isang critical inflation bug. Noong panahong iyon, kinailangan ng Bitcoin Core developers na tahimik na makipag-ugnayan sa mining pools para ayusin ang kahinaan bago ito isapubliko. Bukod pa rito, nag-freeze ang Tether ng bilyon-bilyong dolyar para tumulong sa mga law enforcement efforts.
Kamakailan lang, hinarap ng THORChain ang kritisismo dahil ginagamit ito ng mga kriminal para mag-launder ng ninakaw na pondo mula sa Bybit at Coinbase.
“Kasinungalingan ang crypto. Pinangakuan tayo ng purong decentralization, unstoppable code, at trustless systems. Pero lumalabas… karamihan sa mga major chains ay huminto kapag nagkaproblema,” sabi ng investor na si Cassie.sui sa kanyang post.
Kung hindi pipiliin ng isang proyekto tulad ng THORChain na makialam, haharap ito sa legal at ethical na kritisismo. Kung pipiliin nitong makialam at pigilan ang pinsala, inaakusahan ito ng centralization. Mukhang may punto ang parehong panig.
“Hati ang crypto world. ‘Kung kaya nilang i-freeze ang pondo, talagang decentralized ba ito?’ vs. ‘Nailigtas nila ang $162 million mula sa permanenteng pagnanakaw.’ May punto ang parehong panig. Pero ito ang mahalaga: Binabago nito ang lahat tungkol sa L1 security assumptions,” sabi ni Gautham, co-founder ng Polynomial, sa kanyang post.
Ang decentralization, na dating pangunahing ideyal, ay sinusubok ngayon ng mga matitinding banta sa seguridad. Kaya bang balansehin ng mga proyekto tulad ng Sui ang seguridad at decentralization? O nasasaksihan natin ang pagbagsak ng ideyal ng decentralization?
Hindi pa nasasagot ang tanong tungkol sa decentralization. Pero isang bagay ang malinaw: malalim na naapektuhan ng pangyayaring ito ang tiwala sa decentralization.
Disclaimer
Alinsunod sa mga patakaran ng Trust Project, ang opinion article na ito ay nagpapahayag ng opinyon ng may-akda at maaaring hindi kumakatawan sa mga pananaw ng BeInCrypto. Nananatiling committed ang BeInCrypto sa transparent na pag-uulat at pagpapanatili ng pinakamataas na pamantayan ng journalism. Pinapayuhan ang mga mambabasa na i-verify ang impormasyon sa kanilang sariling kakayahan at kumonsulta sa isang propesyonal bago gumawa ng anumang desisyon base sa nilalamang ito. Paalala rin na ang aming Terms and Conditions, Privacy Policy, at Disclaimers ay na-update na.
