Ang banta ng quantum computing ay nagdulot ng matinding debate sa crypto community. Posible bang isang araw ay masira ng isang makapangyarihang makina ang cryptography ng Bitcoin at maubos ang laman ng mga wallet?
Ayon kay Michael Osborne ng IBM, hindi ito simpleng tanong — pero ang oras ay tumatakbo.
Pinakabagong Quantum Advancements ng IBM
Kamakailan, naglabas ang IBM ng bagong roadmap para sa 2025 na nagpapakita ng konkretong progreso patungo sa kanilang Starling fault-tolerant quantum system.
Ang Starling project ng IBM ay plano nilang bumuo ng fault-tolerant quantum computer pagsapit ng 2029. Hindi tulad ng mga maingay na experimental machines ngayon, ang Starling ay dinisenyo para magpatakbo ng malalakas na algorithms nang maaasahan sa mahabang panahon.
Para sa Bitcoin, mahalaga ito dahil ang cryptography na nagpoprotekta sa mga wallet ay posibleng masira ng isang makina na may sapat na stable na qubits. Ipinapakita ng roadmap ng IBM ang tuloy-tuloy na progreso.
Mas maliliit na test systems ang darating sa 2025, 2026, at 2027 bago pa man ang Starling mismo. Bawat hakbang ay nakatuon sa pagpapahusay ng pagiging maaasahan ng mga qubits at pag-scale nito.
Ang susi sa breakthrough ay isang bagong paraan ng pag-correct ng errors na tinatawag na qLDPC codes. Dahil dito, mas maraming “logical qubits” ang magagamit mula sa mas kaunting physical ones.
Sa simpleng salita, nababawasan nito ang laki ng makina na kailangan para patakbuhin ang mga delikadong algorithms tulad ng Shor’s, na kayang basagin ang digital signatures ng Bitcoin.
Kung maabot ng IBM ang target nito sa 2029, mas liliit ang agwat sa pagitan ng teorya at praktikal na quantum attacks. Ibig sabihin, mas kaunting oras ang meron ang crypto world para mag-upgrade sa quantum-safe systems.
Hindi Ganun Kadali I-break ang Bitcoin
Ipinaliwanag ni Osborne, CTO ng IBM Quantum Safe, na ang tunay na breakthroughs ay nakadepende sa logical qubits, hindi sa mga maingay na experimental qubits ngayon.
“Kailangan mo ng napakataas na kalidad ng qubits,” sabi niya. Nagbabala siya na huwag basta-basta maniwala sa mga headline, dahil madalas na ang mga estimate ay nakadepende sa assumptions tungkol sa architecture, depth ng circuits, at kung paano pinagsasama ang classical at quantum resources.
Ang Bitcoin ay umaasa sa elliptic curve cryptography. Sa teorya, kayang basagin ito ng Shor’s algorithm.
Binanggit ni Osborne na ang mga estimate para sa bilang ng logical qubits na kailangan ay nag-iiba depende sa kung gaano katagal handang maghintay ang isang attacker.
“Pwede mong i-trade off ang bilang ng qubits… para sa oras na handa kang ilaan para atakihin ang isang key,” paliwanag niya.
Isang kamakailang Google paper ang nagmungkahi na ang RSA-2048 ay pwedeng basagin gamit ang humigit-kumulang 1,600 logical qubits sa loob ng isang linggo.
Mas maaga, mas maraming qubits ang kinakailangan pero isang araw lang. Binigyang-diin ni Osborne na ang mga trade-offs na ito ay nagpapahirap magtakda ng malinaw na timeline.
Lampas sa Wallets: Mas Malawak na Blockchain Risks
Hindi lang sa private keys limitado ang quantum threats. Nagbabala ang CTO ng IBM na ang mga blockchain ay umaasa rin sa mga external systems na kailangan ding protektahan.
“Kung may gustong magdulot ng kaguluhan sa operasyon ng isang blockchain, pwede nilang atakihin ang consensus protocols,” sabi niya.
Ang mga trusted data tulad ng time servers at oracles ay pwedeng manipulahin kung hindi ito quantum safe.
Nagkakaroon ito ng dalawang kategorya ng risk. Ang mga kayang kontrolin ng developers, tulad ng signatures at authentication, at ang mga wala sa kanilang kontrol, tulad ng trusted feeds na nagpapatakbo ng mga applications. Parehong nangangailangan ng atensyon.
Mga Unang Tagumpay, Mananatiling Lihim Muna
Kung may breakthrough, duda si Osborne na ito ay iaanunsyo.
“Ang unang quantum capability na makakagawa ng ganito ay hindi iaanunsyo,” sabi niya.
Sa halip, malamang na tahimik na susubukan ang mga experimental machines laban sa mga high-value targets, tulad ng dormant Bitcoin wallets. Ang tunay na panganib ay darating kapag ang teknolohiya ay naging scalable at mas mura.
Maagang Simulan ang Migration
Kailan dapat mag-migrate ang mga blockchain tulad ng Bitcoin at Ethereum sa post-quantum cryptography? Nagbigay si Osborne ng parallel sa Y2K.
Ang gastos ng paghihintay ay napakalaki, kahit sa mas simpleng digital na mundo. “Kapag mas huli mo itong ginawa, mas malaki ang gastos,” sabi niya.
Para sa mga blockchain, mas mahirap ito dahil ang mga upgrade ay nangangailangan ng koordinasyon sa milyon-milyong users at applications.
Maaaring makatulong ang hybrid approaches, pero nagbabala si Osborne na malabo ang term na ito.
Sa maraming sitwasyon, kailangan ng mga sistema na magpatakbo ng dual infrastructures nang sabay, na nagbubuo ng tulay sa pagitan ng classical at quantum-safe systems hanggang sa makumpleto ang migration.
Ang Totoong Signal
Ano ang dapat bantayan ng mga policymakers at developers? Ayon kay Osborne, hindi teknikal ang unang magiging warning sign.
“Makikita mo ang galaw sa merkado,” sabi niya. Kung mawalan ng tiwala ang mga investors sa non-quantum-safe ecosystems, pwedeng mabilis na maubos ang kapital.
Para kay Osborne, malinaw ang mensahe. Dapat magsimula na ang pagpaplano ngayon. “Awareness ang lahat,” pagtatapos niya.
Ang kinabukasan ng Bitcoin at blockchain security ay nakasalalay sa kung gaano kabilis seryosohin ng industriya ang banta ng quantum.