Tinaasan ng Bank of Japan (BOJ) ang interest rates nila sa pinakamataas sa loob ng 30 taon, pero bumagsak pa rin ang yen sa record low. Kabaligtaran ito ng inaasahan ng Japan.
Ngayon, nagbabantang mag-intervene ang gobyerno sa currency market kaya lalong tumataas ang uncertainty.
Nagbabala ang Japan: Pwede Raw Kumilos Kung Tuloy Pa Ang Bagsak ng Yen
Noong Lunes, nagbabala si Atsushi Mimura, na Vice Finance Minister ng Japan para sa international affairs at top currency diplomat ng bansa, na naging “one-sided at sobrang bilis” ang galaw ng forex market nitong mga araw. Sinabi niyang handa ang mga authority na mag-take ng “tamang aksyon” kapag naging sobrang matindi ang galaw ng exchange rate — malinaw na signal na puwede silang mag-intervene. Ganito rin ang tono ni Finance Minister Satsuki Katayama noong nakaraang linggo, na nagsabing magre-react ang Tokyo kapag sobrang lakas o sobrang speculation ang gumagalaw sa yen.
Naglabas sila ng warning kasabay ng bagong record low ng yen. Umabot ang dollar sa 157.67 yen nitong Lunes. Ang euro naman umabot ng 184.90 yen at ang Swiss franc ay 198.08 yen — parehong record low para sa yen. Maraming market participant ang naniniwala na mag-iintervene ang Japanese authorities kapag lumapit na sa 160 yen ang exchange rate ng dollar. Noong summer, nagbenta ang BOJ ng halos $100 billion sa ganitong level para tulungan ang yen.
Bakit Lalo Pang Humihina ang Yen Kahit Tinaasan na ang Rate?
Sa normal na sitwasyon, dapat nagpapalakas ng currency ang pagtaas ng interest rate. Mas mataas na interest, mas maraming foreign capital ang pumapasok para maghanap ng mas malaking kita. Noong December 19, nagtaas ang BOJ ng benchmark rate ng 0.25 percentage points papuntang 0.75% — pinakamataas mula 1995.
Pero baliktad ang nangyari at lalo pang humina ang yen. May ilang dahilan kung bakit nangyari ito.
Una, alam na ng market na magra-rise ang rates, kaya na-price in na agad ito. Quasi-certain na ang galaw na ito dahil sa overnight index swap market. Nangyari tuloy ’yung “buy the rumor, sell the news” scenario: nagbenta ang investors ng yen para kunin ang profit pagkadeklara ng rate hike kaya lalo pang bumaba ang halaga ng yen.
Pangalawa, sobrang negative pa rin ang real interest rates sa Japan. Kahit tumaas ang nominal rate sa 0.75%, umaabot pa rin sa 2.9% ang inflation. Ibig sabihin, negative -2.15% pa rin ang real interest rate (nominal minus inflation). Sa US, positive pa ang real rate na mga +1.44% (interest rate na 4.14% at inflation na 2.7%). Lumalabas mahigit 3.5 percentage points ang agwat ng real rates ng Japan at US.
Dahil dito, nabuhay ulit ang tinatawag na yen carry trade. Ang carry trade ay ’yung hiniram ng mga investor ang pera sa bansang mababa ang interest, tapos in-invest nila sa assets sa bansang mas mataas ang kita. Dahil mura pang manghiram ng yen tapos ilipat sa US dollar assets na mas mataas ang return, maraming trader ang nagbebenta ng yen at bumibili ng dollar. Hangga’t mas favorable ang real rate difference sa dollar, ganyan ang magiging galawan.
Pangatlo, na-disappoint din ang market sa press conference ni BOJ Governor Kazuo Ueda. Noong December 19, hindi siya nagbigay ng malinaw na timing ng next rate hike. Sinabi niyang walang sure na path para sa next hikes at hindi rin siguradong ilang percent talaga dapat ang neutral rate. Binaba pa ang significance ng decision, sabi pa niya na yung pinakamataas na rate sa loob ng 30 taon “walang espesyal na ibig sabihin.” Ganito ang basa ng market: hindi gagawin ng BOJ agad-agad ang susunod na higpit, kaya lalo pang binagsak ang yen.
Matinding Problema ng Japan sa Istraktura
Sinabi ni Robin Brooks, isang senior fellow sa Brookings Institution, na mas malalim pa ang problemang ito. “Sa laki ng utang ng Japan, masyadong mababa pa rin ang long-term interest rates nila,” ayon sa kanya. “Habang ganito ang sitwasyon, magtutuloy-tuloy ang paghina ng yen.”
Abot na sa 240% ng GDP ang utang ng Japan, pero ’yung 30-year bond yield nila halos kapareho lang ng Germany — na halos walang utang. Kakaiba ito. Pinapataas ng BOJ ang presyo ng bonds at pinapababa ang yields dahil bumibili sila lagi ng government bonds.
“Kung wala ’yung pagbili ng BOJ, dapat mas mataas ang long-term yields ng Japan kaya pwede silang pumasok sa debt crisis,” dagdag pa ni Brooks. “Sa laki ng utang ng Japan, parang mamimili na lang sila: debt crisis o paghina pa lalo ng currency?”
Sabi ni Brooks, sa actual effective exchange rate, halos kasabayan na raw ng yen ang Turkish lira bilang pinakamahinang currency sa buong mundo ngayon.
Lalo pang bumigat ang sitwasyon dahil nagpatupad si Prime Minister Sanae Takaichi ng matinding fiscal expansion mula nang maupo siya noong October. Pinakamalaki itong stimulus package ng Japan mula noong pandemic. Dahil ang utang ng gobyerno nasa 240% ng GDP, nag-aalala ngayon ang market na baka mas lalo pang humina ang yen, kahit pilit pa ng BOJ ayusin ito.
Epekto sa Market: May Konting Ginhawa Pero Lumalala ang Pagdududa
Kahit tumaas na ang rates, at bumagsak pa rin ang yen, parang nagrelax muna ang global markets — pansamantala nga lang.
Sa teorya, kapag tumaas ang rates, dapat mas malakas ang currency at mag-uumpisa nang magbawasan ng carry trade. Ibig sabihin, nagmamadaling bayaran ng investors ang mga hiniram nilang yen, kaya binebenta nila ang global assets tulad ng stocks at crypto, bumababa ang presyo nito.
Pero ibang-iba ang nangyari. Patuloy pa rin ang kahinaan ng yen kaya nabuhay pa lalo ang carry trades.
Nakikinabang dito ang mga Japanese stocks. Umakyat ng 1.5% ang Nikkei nitong Lunes dahil mas malaki ang kita ng exporters tulad ng Toyota kapag kinonvert na nila ang kita papuntang yen. Tumaas na rin ng 40% ngayong taon ang mga stock ng Japanese banks — inaasahan kasi ng market na mas kikita ang mga bangko dahil sa mas mataas na rates.
Pati mga safe-haven asset tumataas din. Umabot sa record high na $67.48 per ounce ang silver, kaya 134% na ang gain nito ngayong taon. Malakas din ang gold sa $4,362 per ounce.
Pero matinding panganib pa rin ang nandyan. Parang “kalma pero punong-puno ng uncertainty” ang market ngayon dahil ’di malinaw ang direksyon ng BOJ. Kapag nag-intervene ang authorities sa currency market o biglang magtaas pa ng rate ang BOJ, baka biglang lumipad ang yen. Baka ma-force unwind ang carry trades at sabay bumagsak ang global assets kasama na ang crypto.
Recent pa ang nangyaring precedent. Noong August 2024, nang walang warning na mag-rate hike ang BOJ, bagsak ng 12% sa isang araw ang Nikkei at nadamay rin ang Bitcoin. Malaki rin ang bagsak ng Bitcoin, 20-31% kada huling tatlong rate hike ng BOJ.
Outlook: 160 Yen ang Pinaka-Bantayang Level Ngayon
Sa mga susunod na linggo, inaasahan ng market na nasa 155 yen ang palitan ng dollar-yen pagdating ng taon, lalo na dahil kakaunti ang trading tuwing Christmas break kaya hindi masyadong magalaw ang presyo.
Pero kung tumaas ang palitan at lampas 158 yen, baka ma-test ang mataas na level ngayong taon na 158.88 yen at sunod ang all-time high noong nakaraang taon na 161.96 yen. Habang papalapit ang rate sa 160 yen, tumataas din ang chance na makialam ang Japan sa market.
Hati ang mga prediction kung kailan ulit magtataas ng interest rate ang Bank of Japan (BOJ). Sabi ng ING, posible pa itong mangyari sa October 2026, pero sa tingin ng Bank of America, mas malamang na mangyari na ito sa June—at hindi rin nila inaalis ang option ng April kung biglang bumagsak pa ang halaga ng yen. Sinasabi ng analysts sa BofA na baka umabot sa 1.5% ang terminal rate ng BOJ bago matapos ang 2027.
Pero may babala ang ibang analysts na baka hindi pa rin sapat ang mga projection na ito. Mataas pa rin ang US rates na lampas 3.5% habang nasa 0.75% lang ang BOJ, kaya sobrang laki pa rin ng agwat ng interest rates at mahihirapan bumawi ang yen. Para matigil ang paghina ng yen, kailangan daw itaas pa ng BOJ ang rates nila sa mga 1.25-1.5% at magbawas pa ng rates ang Federal Reserve—senaryo na mukhang hindi pa mangyayari sa ngayon.
Naiipit ngayon ang Japan sa gitna ng issue ng paghina ng currency nila at panganib ng matinding utang. Sabi nga ni Brooks, “Wala pa talagang pagkakaisa sa politika para maghigpit sa budget. Kailangan pang lumala ang sitwasyon ng yen bago sila kumilos.”
Dapat magbantay ang global markets sa mga biglang galaw sa market dahil sa Japan sa mga susunod na buwan.
