Hindi na bago ang decentralized finance space. Ngayon, mas nakatutok na ang mga proyekto sa paggawa ng mga tool na may layuning solusyunan ang mga partikular na problema gamit ang mas maraming input mula sa users. Ayon kay Nikola Vukovic, co-founder ng DeFi Saver, sa BeInCrypto sa EthCC, tungkol sa kasalukuyang estado ng DeFi, ang mga benepisyo at pressure ng pagbuo sa open space, at kung bakit higit pa sa mga buzzword ang decentralization at transparency.
Ibinahagi ni Vukovic kung paano ang DeFi Saver ay nagde-develop gamit ang user-first mindset at kung bakit ang pakikinig sa komunidad ay nananatiling pangunahing prinsipyo ng kanilang trabaho. Tinalakay rin niya ang mga hamon sa pag-scale ng decentralized systems, ang patuloy na pagdududa ng publiko sa non-custodial platforms, at kung bakit ang open source ay nananatiling pamantayan para sa accountability.
Ano ang Kailangan ng DeFi at Ano ang Hindi
“Nagsimula kaming magtayo noong 2017,” sabi ni Vukovic. “Noon, ang usapan ay tungkol sa pagpapatunay na ang Web3 ay nandito na para manatili. Ngayon, wala nang nagtatanong niyan. Basta’t nagtatrabaho na lang kami.”
Sa EthCC, binanggit ni Vukovic ang pagbabago sa pag-iisip ng mga builder. Noong una, karamihan sa mga DeFi project ay malawak at generalized, sinusubukang gawin ang lahat ng sabay-sabay. Ngayon, ang mga team ay gumagawa ng mga tool na nakatuon sa partikular na mga use case.
“Ngayon, lahat ay gumagawa ng mga specialized na produkto. Kung ito man ay niche infrastructure para sa governance incentives o targeted tooling, ipinapakita nito kung gaano kalayo na ang narating ng space,” sabi niya.
Tungkol naman sa mga bagay na puwedeng mawala sa DeFi, nagbigay si Vukovic ng maingat na sagot.
“Medyo mahirap na tanong ito dahil mabilis mag-react ang mga tao. Pero sa tingin ko, magandang panahon pa rin ito para mag-experiment. Kung may idea ka, subukan mo at tingnan kung magki-click.”
Unahin ang Community at UX
Para kay Vukovic, ang komunidad ay hindi lang basta-basta; ito ay core infrastructure.
“Swerte kami na may komunidad na vocal, engaged, at passionate sa mga tool na ginagamit nila,” sabi niya. “Hindi lang nila ginagamit ang produkto. Nagbibigay sila ng feedback, nagre-report ng bugs, nagsa-suggest ng features. Ito ay isang constant loop ng improvement.”
Bagamat ang Twitter ang pinaka-kitang channel, sa Discord talaga nagaganap ang tunay na usapan.
“Hindi ito passive. Nag-tutulungan ang mga users bago pa man kami makasagot. Iyon ay nagpapakita na nakabuo kami ng isang bagay na mahalaga sa mga tao.”
Paano Maging Bukas Pero ‘Di Nahuhuli
Habang maraming founders ang nakikita ang transparency bilang isang risk, naniniwala si Vukovic na ito ay isang lakas.
“Ang pagbuo sa open space ay nagdudulot ng accountability,” sabi niya. “Pinipilit ka nitong mag-isip ng long term. Hindi ka puwedeng umasa sa bilis o lihim para maiba ang produkto mo. Kailangan mong tanungin ang sarili mo kung ano ang talagang ginagawa mong mas mahusay.”
Gayunpaman, may kasamang gastos ang pagiging open, lalo na sa bilis ng pagsabay sa mabilis na pagbabago ng mga integration.
“Palaging nagbabago ang mga chains at protocols. Ang pananatiling updated ay malaking bahagi ng aming daily operations,” dagdag ni Vukovic.
Decentralization Hindi na Unique – Standard na ‘Yan
Inilarawan ni Vukovic ang decentralization sa isang salita: equality.
“Para sa akin, ang decentralization ay isang baseline. Pinapanatili nito kaming aligned sa users at tinitiyak na gumagawa kami ng isang bagay na patas,” sabi niya. “Hindi ito ang nagdadala ng mga tao, pero ito ang dahilan kung bakit karapat-dapat pagkatiwalaan ang produkto mo.”
Gayunpaman, kinikilala niya ang perception gap.
“Kahit na ang isang bagay ay fully non-custodial, iniisip ng mga tao na may catch. Sanay na tayong magduda sa mga produktong nagsasabing open at permissionless. Mas mahirap tuloy ipaliwanag ang halaga nito.”
Gayunpaman, nananatiling committed ang DeFi Saver sa mga prinsipyo na nagbigay-diin sa early DeFi: transparency, fairness, at tunay na pagmamay-ari ng user.
Tingin sa Hinaharap
Ang mga pagninilay ni Vukovic sa EthCC ay nagpapakita ng isang DeFi ecosystem na nagma-mature. Ang mga builders ay lumalampas na sa pangangailangang patunayan ang space at ngayon ay nakatuon sa pag-deliver ng value. Nawawala na ang hype, pero mas totoo na ang trabaho.
“Para sa amin, ang openness at transparency ay hindi features. Mga requirements ito. Pinapanatili kaming grounded at accountable. At tinitiyak na gumagawa kami ng isang bagay na tatagal.”
Malinaw na sinabi ni Nikola Vukovic na ang DeFi ngayon ay hindi na tungkol sa pagpapatunay na gumagana ang tech. Ito ay tungkol sa paggawa ng isang bagay na kapaki-pakinabang, sustainable, at karapat-dapat na panatilihin. Para sa kanya at sa DeFi Saver team, nangangahulugan ito ng pakikinig sa users, pananatiling transparent, at pagtutok sa long-term value imbes na short-term hype.
Sa isang space kung saan mas madalas na napapansin ang ingay kaysa sa tunay na progreso, pinipili ng DeFi Saver na manatiling grounded. Ang mga tool na ginagawa nila ay para tumagal, at ang paraan ng paggawa nila nito – sa publiko, kasama ang komunidad – ay maaaring siyang magpapaiba sa kanila.
Disclaimer
Alinsunod sa mga patakaran ng Trust Project, ang opinion article na ito ay nagpapahayag ng opinyon ng may-akda at maaaring hindi kumakatawan sa mga pananaw ng BeInCrypto. Nananatiling committed ang BeInCrypto sa transparent na pag-uulat at pagpapanatili ng pinakamataas na pamantayan ng journalism. Pinapayuhan ang mga mambabasa na i-verify ang impormasyon sa kanilang sariling kakayahan at kumonsulta sa isang propesyonal bago gumawa ng anumang desisyon base sa nilalamang ito. Paalala rin na ang aming Terms and Conditions, Privacy Policy, at Disclaimers ay na-update na.
